Krótko i rzeczowo
Jest to norma obowiązująca przy wszystkich nowych projektach budowlanych, służących do pozwolenia na budowę. Jest to jedyna norma obecnie obowiązująca w Polsce. Z normy tej korzysta Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Norma ta stanowi podstawę przy inwentaryzacjach architektoniczno – budowlanych. Warto, więc zapoznać się ze szczegółami tego standardu
PN-ISO 9836:1997 – właściwości użytkowe w budownictwie, określanie i obliczanie wskaźników powierzchniowych i kubaturowych
- norma weszła w życie w dniu 1 stycznia 1998 roku. Wynikało to z wejścia w życie Ustawy z dnia 3 kwietnia 1993 r. (Dz. U. nr 55 poz. 251) o normalizacji, która znosiła obligatoryjność polskich norm.
- od 29 kwietnia 2012 r. stała się normą obligatoryjną do stosowania w budownictwie. Obowiązek jej stosowania wprowadzony został na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2012 r. poz. 462). Rozporządzenie te wycofuje jednocześnie normę PN-70B-02365, ulubioną przez deweloperów.
- norma określa sposób mierzenia: powierzchni zabudowy, powierzchni całkowitej, powierzchni wewnętrznej, powierzchni netto, powierzchni konstrukcji, powierzchni użytkowej (podstawowej i pomocniczej)
- każde pomieszczenie mierzone jest niezależnie; wyliczana jest powierzchnia dla każdego pomieszczenia z osobna
- mierzy się w świetle wyprawionych ścian (tynki, glazura, okładziny, itp.)
- pomiar wykonuje się po podłodze (z pominięciem cokołów, listew, itp.)
- wykonuje się redukcję powierzchni ze względu na wysokość pomieszczeń (osobiście polecam graniczne wartości jako 140 i 220cm, a jak mierzymy dla banku to 190cm wysokości)
- rozróżnia się powierzchnię ze względu na sposób zamknięcia (całkowite zamknięte, odkryte jedna ściana, odkryte całkowicie, np. tarasy)
- pomiar wykonuje się z dokładnością do 1cm
- pola powierzchni wyrażane są w m², z dokładnością 0,01m²
- wnęki przeznaczone na grzejniki c.o. usytuowane zarówno w ścianach zewnętrznych jak i wewnętrznych nie są wliczane do powierzchni użytkowej
- przejścia drzwiowe nie są wliczane do powierzchni użytkowej
Norma pomiaru powierzchni PN-ISO 9836:1997
Jedyna norma obecnie obowiązująca w Polsce
PN-ISO 9836:1997 – powierzchnia kondygnacji netto
Powierzchnię kondygnacji netto dzieli się na:
- powierzchnia użytkowa – jest to część powierzchni kondygnacji netto, która odpowiada celom i przeznaczeniu budynku. Jest ona określana indywidualnie dla każdej kondygnacji, dzieli się na powierzchnię użytkową podstawową i pomocniczą, nie wliczamy przejść drzwiowych i wnęk okiennych
- powierzchnia usługowa – jest to część powierzchni kondygnacji netto, która jest przeznaczona na usytuowanie instalacji i urządzeń technicznych, takich jak: instalacje kanalizacyjne, instalacje wodne, instalacje grzewcze, gazowe, wentylacja, telefoniczne, rozdzielnie, kominy, kanały, itp.
- powierzchnia ruchu – jest także częścią powierzchni netto, która jest przeznaczona dla ruchu wewnątrz budynku, np.: klatki schodowe, korytarze i poczekalnie, wewnętrzne rampy i pochylnie, balkony ewakuacyjne, powierzchnię szybów dźwigowych oraz powierzchnie zajęte przez urządzenia wbudowane, które są przeznaczone do ruchu ogólnie dostępnego na każdej kondygnacji oddzielnie
PN-ISO 9836:1997 powierzchnia użytkowa podstawowa a pomocnicza
- powierzchnia użytkowa pomocnicza to ta część powierzchni użytkowej przeznaczona do zaspokajania funkcji pomocniczych, które wynikają z funkcji budynku oraz nie wchodzą w zakres potrzeb podstawowych. Do tego typu powierzchni można zaklasyfikować np. toalety, kuchnie, pomieszczenia administracyjne.
- do tego typu powierzchni należy zawsze wliczyć balkony, loggie, tarasy (mierzone są do balustrad/ barierek).
Na rzutach mieszkań nie warto „rozdrabniać się” na powierzchnię pomocniczą i podstawową, ale koniczne jest podanie powierzchni ze względu na stopień przykrycia.

PN-ISO 9836:1997 powierzchnia ze względu na stopień przykrycia
Jest rozdzielana na powierzchnie kondygnacji, które:
- są zamknięte i przykryte ze wszystkich stron
- nie są zamknięte ze wszystkich stron do ich pełnej wysokości i które są przykryte, np. loggie
- są ograniczone elementami budowlanymi, takimi jak balustrady, poręcze, itp., lecz nie są przykryte, np. balkony, tarasy – i zawsze te elementy stanowią powierzchnię użytkową pomocniczą
PN-ISO 9836:1997 powierzchnia konstrukcji
Powierzchnia konstrukcji jest częścią powierzchni całkowitej kondygnacji (na rzucie poziomym na poziomie podłogi) i jest to powierzchnia utworzona przez elementy zamykające, takie jak ściany zewnętrzne i wewnętrzne, powierzchnie słupów, pionów wentylacyjnych, kominów, ścian działowych, itp., a także powierzchnie przez które nie można przejść
PN-ISO 9836:1997 powierzchnia całkowita
- Powierzchnia całkowita według normy jest sumą powierzchni netto (suma powierzchni użytkowej, powierzchni ruchu, powierzchni usługowej) oraz powierzchni konstrukcji.
- W przypadku każdej powierzchni omówionej w normie PN-ISO należy rozróżnić powierzchnię ze względu na stopień zamknięcia ścian, a także pokrycia pomieszczenia.
Warto wspomnieć, że w domach jednorodzinnych powierzchnia użytkowa odpowiada powierzchni całkowitej. Czyli schody w całym swym rzucie wchodzą do powierzchni użytkowej. Rozszerzyć to można analogicznie na biura, gdzie mamy jednego najemcę, czy mieszkania dwupoziomowe – opisane wszystko na stronie 28 normy. Natomiast na stronie 31 normy jest po części zaprzeczenie tego, bo napisane jest, że schody w mieszkaniu dwupoziomowym zaliczamy do powierzchni użytkowej. Na dolnym poziomie mierzy niejako powierzchnię pod schodami uwzględniając skosy, a na górnej kondygnacji powierzchnię ograniczoną balustradą. Ten sposób rozumowania ma według mnie błędny i niedociągnięcia. Jeżeli zaczynamy pokonywać pierwsze stopnie schodów z poziomu zero to powierzchni pod schodami zazwyczaj w ogóle nie ma (wylany beton do samej podłogi) to nagle pojawi się nam pusta w powierzchni całkowitej. Jak mierzę powierzchnię schodów w mieszkaniu dwupoziomowym, domu jednorodzinnym, wielopoziomowym lokalu biurowym gdzie schody służą wyłącznie jednemu najemcy? Mierzę powierzchnię użytkową według PN-ISO 9836:1997 stosuję zasadę ze strony 28 czyli cały rzut schodów (całą tą płaszczyzną traktuję, jako powierzchnię użytkową), jeżeli nie ma wyraźnych ścian oddzielających schody od reszty kondygnacji – przyjmuję rzut otworu w stropie, który służy do zainstalowania schodów.